Yang Mu’s poëzie: persoonlijk en universeel

Ik schreef dit keer een blog voor het platform China2025, over de poëzie van de vorig jaar overleden Taiwanese schrijver Yang Mu. Over zijn werk wordt wel gezegd dat het de perfecte versmelting is van Chinese én westerse tradities. Hij was bij uitstek een dichter die volledig aansloot op het aloude Chinese adagio: ‘Poëzie verwoordt wat het gemoed bezighoudt’ 詩言志
Lees het hier:

Yang Mu, Zomaar

Voor het tijdschrift Filter schreef ik een stukje over het vertalen van dit gedicht van Yang Mu:

ZOMAAR
Zomaar ineens
begin je je zorgen te maken,
zittend tussen de dorre cicadevellen.
Verleden, heden, toekomst,
toekomst?
Je haar wordt met elke wasbeurt lichter,
je huid doorschijnend van liefde,
de piano blijft wat achter.
Je krijgt door dat de thee koud wordt.
Een moment
van verbijstering.
In de tuin
worden de chrysanten kleiner. Je sluit je ogen
om ze niet te zien, en denkt aan je kindertijd.
Het verrassende wilde appelrood, pauwenblauw,
perillapaars, pioengeel,
het geluid van een schaar en polsen
die tegen houten meubels stoten
en dan denk je: als ik oud ben
zal ik me dan nog zo kunnen openvouwen,
zo prachtig kunnen uitspreiden
als een lap zijde op een glanzend oppervlak?

1991

Lees hier over de problemen bij het vertalen:

https://www.tijdschrift-filter.nl/webfilter/vrijdag-vertaaldag/2020/week-46-silvia-marijnissen/

Hommage aan Yang Mu

Midden in de corona-crisis hoorde ik dat de Taiwanese schrijver Yang Mu op 13 maart j.l. is overleden (niet aan corona). Dat was groot nieuws in Taiwan, want de man was een icoon in eigen land, geliefd om zijn gedichten en essays, maar roem is iets betrekkelijks. Waar ze in Azië niet weten wie ‘onze’ Gerrit Komrij was, hebben wij in Nederland nooit gehoord van Yang Mu. Ondanks de globalisering wordt Chineestalige literatuur in Nederland maar mondjesmaat vertaald en gepubliceerd. Yang Mu’s veelbekroonde werk is zelfs nauwelijks in het Nederlands toegankelijk, al gaat dat in oktober veranderen omdat ik momenteel een omvangrijke selectie van zijn werk vertaal voor uitgeverij Vleugels. Als eerste introductie schreef ik hier naar aanleiding van zijn dood een blogje om hem te introduceren. Hieronder kun je hem zelf een gedicht horen voorlezen.

13 maart 2020, Yang Mu overleden

Helaas, de Taiwanese dichter Yang Mu, een van de groten van de Chineestalige literatuur, is vandaag op 80-jarige leeftijd overleden. Zijn werk is me dierbaar. Hier een vroeg gedicht van hem uit de bundel die ik op dit moment van zijn werk maak voor Marc Vleugels.

Voor de tijd

Zeg me, wat is vergetelheid?
Wat is totale vergetelheid? Dor hout bedekt
met afgeleefd mos van een stervende wereld
wanneer gerijpt fruit op de donkere aarde valt
tussen zomer en herfst, verrot in duistere schaduw
wanneer de belofte en de blos van de twee seizoenen
onder een lichte druk
ineens tot stof worden
wanneer bloemengeuren ondergaan in grassen, als vallende sterren
zoals stalactieten diep neerhangen om stalagmieten te raken
of zoals de voetstappen van een vreemdeling
door motregen gaan, onder roodgelakte bogen door
en naast een fontein bevriezen
tot honderd standbeelden van de leegte stollen
Dát is vergetelheid, een uitgesleten ravijn
tussen jouw wenkbrauwen en de mijne
als een bergbos zonder echo’s
een primaire angst omarmend
Zeg me, wat is herinnering
als je jezelf hebt verloren in de zoetheid van de dood?
Wat is herinnering – als je een lamp uitdoet
en jezelf begraaft in het eeuwige donker?